Historia
Pierwsze zapisy o szpitalnictwie w Iłży pochodzą z XV wieku.
W 1448 r. biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki ufundował szpital przy kościele Św. Ducha.
Szpital ten był w zasadzie przytułkiem dla starców i kalek. W dwóch izbach znajdowało
schronienie do 12 osób obojga płci. Szpital był dobrze uposażony przez nadania biskupie i zapisy
bogatych mieszczan. Zarządzany był przez proboszcza kontrolowanego przez dwóch przedstawicieli
rady miejskiej. „Pensjonariusze”, bo tak nazywano ówczesnych pacjentów
tego szpitala żyli skromnie, otrzymywali wręcz głodowe wyżywienie, pełnili funkcje
pomocnicze w kościołach, za co otrzymywali wynagrodzenie. Nie wolno im było żebrać.
Żebractwo, inne stałe źródła utrzymania, a także wykroczenia natury religijnej
(np.: nie przystąpienie do spowiedzi przez 3 dni) powodowały wydalenie z przytułku.
W miejscu, gdzie był, wybudowany szpital obecnie znajduje się Muzeum Regionalne w Iłży,
a z pierwszego budynku szpitala pozostała jedynie część kominowa.
Z XVI wieku pochodzi też zapis o pierwszym w Iłży wykształconym medyku.
Zgodnie z nadanym przywilejem biskupa Krasińskiego na wybudowanie
łaźni rada miasta miała obowiązek utrzymywać lekarza.
W XIX wieku fundacja Świętoduska zarządzała kościołem, szpitalem, elementarną szkołą żeńską
oraz ziemią uprawną, łąkami i parcelami. W skład zarządu Fundacji wchodził
burmistrz, a później wójt, pisarz i trzech członków z wyboru. Zarząd płacił za opał i światło, wypłacał
miesięczne pensje, gratyfikacje świąteczne, wydawał odzież i obuwie.
Wszyscy pensjonariusze otrzymywali jednakowe płaszcze z szarego sukna.
W połowie tego stulecia Iłża miała opłacaną przez radę miejską akuszerkę, a od 1867 r. lekarza
powiatowego. W latach wybuchu epidemii organizowano prowizoryczne szpitale
w opustoszałym browarze przy ul. Błazińskiej i w organistówce przy Końskim Targu.
W XIX wieku, w czasie okupacji austriackiej powstał inny szpital w Iłży – szpital wojskowy, który
zlokalizowano na zamku iłżeckim.
Natomiast rannych powstańców w okresie powstania styczniowego 1863-64 leczono w
zakonspirowanym szpitalu polowym, dla którego pomoc materialną wśród mieszkańców Iłży
organizowała Jadwiga Prendowska – łączniczka Mariana Langiewicza.
Kolejne informacje na temat Fundacji Św. Ducha pochodzą z końca XIX wieku, kiedy to ks.
Choroszyński przekazał ziemię tzw. :”świętoduską” na fundusz budowy szpitala. Trzy tysiące rubli
przekazał na budowę szpitala wielki społecznik, inicjator tego przedsięwzięcia, sędzia Karol Gartner.
Inwestycję tę zlokalizowano na wzgórzu Św. Leonarda, naprzeciw cmentarza. Budowę najmniejszego
w guberni radomskiej, 15 łóżkowego szpitala rozpoczęto w 1900 r. Pierwszych pacjentów szpital
przyjął dwa lata później. Lekarz Powiatowy dr Feliks Zbrożek otrzymał nominację na pierwszego
dyrektora szpitala.
Po przejściu frontu w 1915 r. w Iłży szerzyła się epidemia tyfusu zwalczana przez jedynego wówczas
lekarza Zygmunta Węglińskiego. Specjalne ekipy sanitarne na czele z akuszerką Lucyną Falińską
prowadziły szczepienia profilaktyczne. Mimo to ludność Iłży została zdziesiątkowana.
W okresie po I wojnie światowej olbrzymi wkład w odbudowę i modernizację szpitala włożył dr
Wiktor Bijasiewicz, który dzięki przychylności i pomocy władz powiatowych w 1924 r. oddał do
użytku nowoczesny jak na tamte czasy obiekt, posiadający kilka sal chorych, salę operacyjną, aptekę,
biuro, na poddaszu kapliczkę i mieszkanie dla sióstr zakonnych. Zatrudniono drugiego lekarza –
chirurga. Szpital przeznaczony był nie tylko dla mieszkańców Iłży, ale również dla ludności
zamieszkującej wsie aż do Wisły, czyli okolice Lipska i Solca.
W 1928 r. rozpoczęto budowę drugiego piętrowego pawilonu, który został oddany do użytku dopiero
po II wojnie światowej.
W czasie okupacji hitlerowskiej zmarł w Warszawie dr Bijasiewicz, lecz szczątki jego zostały złożone
zgodnie z jego życzeniem na cmentarzu w Iłży, naprzeciw szpitala.
Po wojnie dyrektorem szpitala został jedyny w szpitalu lekarz dr Adam Kwiatkowski. Wykończono
drugi budynek i modernizowano stary, dzięki czemu utworzono oddział dziecięcy. W 1951 r.
zorganizowaną pierwszą w Iłży poradnię dentystyczną, którą prowadził lekarz dentysta Wiesław
Zwoliński, późniejszy dyrektor Przychodni Rejonowej i ZOZ-u Iłża.
W 1953 r. w prywatnym budynku przy ul. Radomskiej utworzono ośrodek zdrowia – pierwszą na tym
terenie placówkę lecznictwa otwartego, a w suterenie szpitala poradnię chirurgiczną i ginekologiczną.
W 1956 r. miasto otrzymało podstację pogotowia ratunkowego, której środkiem transportu była
…furmanka!
W latach 1956-60 dla poprawy warunków w szpitalu przeprowadzono remont i modernizację, w
wyniku czego do piętrowego budynku B przeniesiono oddziały chirurgiczny i położniczy z salami
operacyjnymi. W „starym” budynku A pozostał oddział Internistyczny i dziecięcy. Zmieniał się
personel szpitala, zmieniali się dyrektorzy. Tak szpital funkcjonował do roku 1973. Wtedy to doszło
do integracji lecznictwa zamkniętego z otwartym, powstał Zakład Opieki Zdrowotnej, czyli ZOZ.
Dyrektorem tej placówki mianowano dr Wiesława Zwolińskiego. W 1975 r. do ZOZ-u Iłża
przyłączono Dział Terenowy i ośrodki zdrowia w Lipsku. Mała ilość łóżek szpitalnych spowodowała
konieczność budowy tzw. „łącznika”, który stał się głównym, pięciokondygnacyjnym budynkiem
szpitalnym. Został on oddany do eksploatacji 19 lipca 1982 r. w nim obecnie mieszczą się działy:
chirurgiczny ogólny, wewnętrzny, ginekologiczno- położniczy z opieką nad noworodkiem,
anestezjologii i intensywnej terapii, blok operacyjny, izba przyjęć, pracownia RTG, USG,
endoskopowa, apteka, laboratorium analityczne z bankiem krwi, poradnie specjalistyczne: chirurgii
ogólnej, chirurgii urazowo-ortopedycznej, diabetologiczna, endokrynologiczna, kardiologiczna W
budynku B po kolejnym remoncie umieszczono oddział dziecięcy, laboratorium analityczne i aptekę,
w budynku A pracownię RTG. Kolejny okres intensywnego rozwoju to już lata 90-te. Powstały wtedy
w szpitalu kolejne pracownie: ultrasonograficzna i endoskopowa. Obecnie Pracownia RTG znajduje
się w łączniku, natomiast w budynku A pomieszczenia po RTG i Kuchni wyremontowano i
utworzono Zakład Opiekuńczo- Leczniczy wyposażony w 40 łóżek.
Dzięki inicjatywie kilku lekarzy i społecznemu poparciu udało się w roku 1993 zakupić jeden z
pierwszych w kraju laparoskop operacyjny.
W 1996 r. doszło do rozdzielenia lecznictwa otwartego i zamkniętego. Powstał wtedy Samodzielny
Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Rejonowy w Iłży, zarządzany przez dr Jana
Pedowskiego. Stworzyło to możliwość racjonalnego gospodarowania i zarządzania szpitalem.
Zakupiono wtedy dla szpitala pierwszy w dawnym województwie radomskim videoduodenoskop i
kruroskop, w tym roku przeprowadzono również kapitalny remont pralni.
Od 1 stycznia 1999 r. po zmianach administracyjnych szpital uzyskał status szpitala powiatowego.
Następowała modernizacja szpitala, w latach 2000 -2001 przeprowadzono prace inwestycyjno
modernizacyjne I i II piętra łącznika. Na I piętrze przygotowywano pomieszczenia na funkcjonowanie
Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Zakładu Opiekuńczo- Leczniczego, natomiast na
II piętrze na funkcjonowanie Oddziału Ginekologiczno-Położniczego z opieką nad noworodkiem.
Wykonano na Oddziale Dziecięcym kuchnię mleczną a w miejscu dotychczasowej kuchni mlecznej
utworzono Aptekę Szpitalną.
W 2002 roku Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Rejonowy w Iłży
przekształcono w Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej – Szpital Rejonowy w
Iłży. Między innymi w składzie Zespołu Zakładów pojawił się nowoutworzony Zakład Opiekuńczo
Leczniczy wyposażony w 22 łóżka w którym 2009 roku zwiększono liczbę łóżek do 40. Wówczas
nastąpiła zmiana lokalizacji Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego, z I piętra budynku- łącznika
(Budynek C) przeniesiono do wyremontowanych pomieszczeń po pracowni RTG i Kuchni Szpitalnej.
Natomiast pracownię RTG zlokalizowano w zmodernizowanych pomieszczeniach w części
podpiwniczenia budynku C.
Poszerzano działalność Szpitala. W roku 2003 włączono w struktury Szpitala Rejonowego w Iłży
Przychodnie Specjalistyczne, Pracownię Rehabilitacji Leczniczej oraz Oddział Pomocy Doraźnej z
zespołem wyjazdowym „R” i „W”, Bank Krwi, oraz ponad 50% powierzchni budynku przy ul.
Bodzentyńskiej, w którym obecnie mieści się Dyrekcja wraz z częścią administracji, Zakład
Rehabilitacji Leczniczej, oraz część poradni specjalistycznych.
W tym samym roku dokonano przekształcenia Oddziału Pomocy Doraźnej w Zakład Opieki
Zdrowotnej – Pogotowie Ratunkowe i utworzono Pracownię USG. W listopadzie 2003 roku W
Zakładzie Opieki Zdrowotnej Przychodnie Specjalistyczne rozpoczęły działalność kolejne poradnie:
alergologiczna i endokrynologiczna.
W latach 2004-2005 dokonano modernizacji Oddziału Wewnętrznego oraz wyremontowano
pomieszczenia Pracowni Rehabilitacyjnej.
Wiosną 2006 roku w strukturach Szpitala:
-
utworzono nową jednostkę Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w ramach której funkcjonowały do roku 2011: ambulatoryjna i wyjazdowa opieka lekarska, ambulatoryjna i wyjazdowa opieka pielęgniarska;
-
przekształcono Pracownię Rehabilitacji Leczniczej w Zakład Rehabilitacji Ogólnoustrojowej.
ZRO zapewnia szeroki zakres wykonywanych zabiegów. Wychodząc naprzeciw postępom techniki w
2012 roku został zakupiony nowy sprzęt, który poszerzył zakres wykonywanych zabiegów
fizjoterapeutycznych.
Poszerzając działalność w zakresie specjalistki w 2012 roku utworzono Poradnię Psychologiczną dla
Dzieci i Młodzieży oraz Gabinety Diagnostyczno –Zabiegowe.
Szpitalem kierowali niżej wymienieni dyrektorzy:
- Jan Pedowski VIII 1996 – XI 1998,
- Grzegorz Kowalczyk XI 1998 -IV 1999,
- Jan Pedowski IV 1999- III 2003
- Tomasz Kaszewski III 2003 – IV 2005,
- Jacek Brzeziński IV 2005 – IX 2005,
- Mirosław Popiołek 01.X-14.10.2005 r.,
- Zbigniew Deja X 2005 - IV.2017
Szpital w kolejnych latach przekształcał się zmieniając nazwy:
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Rejonowy w Iłży (1996-2002)
- Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej –Szpital Rejonowy w Iłży (2002-2005),
- Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej –Szpital w Iłży (2005-nadal)
Rozwiń Metryka
Podmiot udostępniający informację: | |
---|---|
Data utworzenia: | 2016-12-29 |
Data publikacji: | 2016-12-29 |
Osoba sporządzająca dokument: | |
Osoba wprowadzająca dokument: | |
Liczba odwiedzin: | 18115 |