Historia

• 
• 

Pierwsze zapisy o szpitalnictwie w Iłży pochodzą z XV wieku.

W 1448 r. biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki ufundował szpital przy kościele Św. Ducha.

Szpital ten był w zasadzie przytułkiem dla starców i kalek. W dwóch izbach znajdowało

schronienie do 12 osób obojga płci. Szpital był dobrze uposażony przez nadania biskupie i zapisy

bogatych mieszczan. Zarządzany był przez proboszcza kontrolowanego przez dwóch przedstawicieli

rady miejskiej. „Pensjonariusze”, bo tak nazywano ówczesnych pacjentów

tego szpitala żyli skromnie, otrzymywali wręcz głodowe wyżywienie, pełnili funkcje

pomocnicze w kościołach, za co otrzymywali wynagrodzenie. Nie wolno im było żebrać.

Żebractwo, inne stałe źródła utrzymania, a także wykroczenia natury religijnej

(np.: nie przystąpienie do spowiedzi przez 3 dni) powodowały wydalenie z przytułku.

W miejscu, gdzie był, wybudowany szpital obecnie znajduje się Muzeum Regionalne w Iłży,

a z pierwszego budynku szpitala pozostała jedynie część kominowa.

Z XVI wieku pochodzi też zapis o pierwszym w Iłży wykształconym medyku.

Zgodnie z nadanym przywilejem biskupa Krasińskiego na wybudowanie

łaźni rada miasta miała obowiązek utrzymywać lekarza.

W XIX wieku fundacja Świętoduska zarządzała kościołem, szpitalem, elementarną szkołą żeńską

oraz ziemią uprawną, łąkami i parcelami. W skład zarządu Fundacji wchodził

burmistrz, a później wójt, pisarz i trzech członków z wyboru. Zarząd płacił za opał i światło, wypłacał

miesięczne pensje, gratyfikacje świąteczne, wydawał odzież i obuwie.

Wszyscy pensjonariusze otrzymywali jednakowe płaszcze z szarego sukna.

W połowie tego stulecia Iłża miała opłacaną przez radę miejską akuszerkę, a od 1867 r. lekarza

powiatowego. W latach wybuchu epidemii organizowano prowizoryczne szpitale

w opustoszałym browarze przy ul. Błazińskiej i w organistówce przy Końskim Targu.

W XIX wieku, w czasie okupacji austriackiej powstał inny szpital w Iłży – szpital wojskowy, który

zlokalizowano na zamku iłżeckim.

Natomiast rannych powstańców w okresie powstania styczniowego 1863-64 leczono w

zakonspirowanym szpitalu polowym, dla którego pomoc materialną wśród mieszkańców Iłży

organizowała Jadwiga Prendowska – łączniczka Mariana Langiewicza.

Kolejne informacje na temat Fundacji Św. Ducha pochodzą z końca XIX wieku, kiedy to ks.

Choroszyński przekazał ziemię tzw. :”świętoduską” na fundusz budowy szpitala. Trzy tysiące rubli

przekazał na budowę szpitala wielki społecznik, inicjator tego przedsięwzięcia, sędzia Karol Gartner.

Inwestycję tę zlokalizowano na wzgórzu Św. Leonarda, naprzeciw cmentarza. Budowę najmniejszego

w guberni radomskiej, 15 łóżkowego szpitala rozpoczęto w 1900 r. Pierwszych pacjentów szpital

przyjął dwa lata później. Lekarz Powiatowy dr Feliks Zbrożek otrzymał nominację na pierwszego

dyrektora szpitala.

Po przejściu frontu w 1915 r. w Iłży szerzyła się epidemia tyfusu zwalczana przez jedynego wówczas

lekarza Zygmunta Węglińskiego. Specjalne ekipy sanitarne na czele z akuszerką Lucyną Falińską

prowadziły szczepienia profilaktyczne. Mimo to ludność Iłży została zdziesiątkowana.

W okresie po I wojnie światowej olbrzymi wkład w odbudowę i modernizację szpitala włożył dr

Wiktor Bijasiewicz, który dzięki przychylności i pomocy władz powiatowych w 1924 r. oddał do

użytku nowoczesny jak na tamte czasy obiekt, posiadający kilka sal chorych, salę operacyjną, aptekę,

biuro, na poddaszu kapliczkę i mieszkanie dla sióstr zakonnych. Zatrudniono drugiego lekarza –

chirurga. Szpital przeznaczony był nie tylko dla mieszkańców Iłży, ale również dla ludności

zamieszkującej wsie aż do Wisły, czyli okolice Lipska i Solca.

W 1928 r. rozpoczęto budowę drugiego piętrowego pawilonu, który został oddany do użytku dopiero

po II wojnie światowej.

W czasie okupacji hitlerowskiej zmarł w Warszawie dr Bijasiewicz, lecz szczątki jego zostały złożone

zgodnie z jego życzeniem na cmentarzu w Iłży, naprzeciw szpitala.

Po wojnie dyrektorem szpitala został jedyny w szpitalu lekarz dr Adam Kwiatkowski. Wykończono

drugi budynek i modernizowano stary, dzięki czemu utworzono oddział dziecięcy. W 1951 r.

zorganizowaną pierwszą w Iłży poradnię dentystyczną, którą prowadził lekarz dentysta Wiesław

Zwoliński, późniejszy dyrektor Przychodni Rejonowej i ZOZ-u Iłża.

W 1953 r. w prywatnym budynku przy ul. Radomskiej utworzono ośrodek zdrowia – pierwszą na tym

terenie placówkę lecznictwa otwartego, a w suterenie szpitala poradnię chirurgiczną i ginekologiczną.

W 1956 r. miasto otrzymało podstację pogotowia ratunkowego, której środkiem transportu była

…furmanka!

W latach 1956-60 dla poprawy warunków w szpitalu przeprowadzono remont i modernizację, w

wyniku czego do piętrowego budynku B przeniesiono oddziały chirurgiczny i położniczy z salami

operacyjnymi. W „starym” budynku A pozostał oddział Internistyczny i dziecięcy. Zmieniał się

personel szpitala, zmieniali się dyrektorzy. Tak szpital funkcjonował do roku 1973. Wtedy to doszło

do integracji lecznictwa zamkniętego z otwartym, powstał Zakład Opieki Zdrowotnej, czyli ZOZ.

Dyrektorem tej placówki mianowano dr Wiesława Zwolińskiego. W 1975 r. do ZOZ-u Iłża

przyłączono Dział Terenowy i ośrodki zdrowia w Lipsku. Mała ilość łóżek szpitalnych spowodowała

konieczność budowy tzw. „łącznika”, który stał się głównym, pięciokondygnacyjnym budynkiem

szpitalnym. Został on oddany do eksploatacji 19 lipca 1982 r. w nim obecnie mieszczą się działy:

chirurgiczny ogólny, wewnętrzny, ginekologiczno- położniczy z opieką nad noworodkiem,

anestezjologii i intensywnej terapii, blok operacyjny, izba przyjęć, pracownia RTG, USG,

endoskopowa, apteka, laboratorium analityczne z bankiem krwi, poradnie specjalistyczne: chirurgii

ogólnej, chirurgii urazowo-ortopedycznej, diabetologiczna, endokrynologiczna, kardiologiczna W

budynku B po kolejnym remoncie umieszczono oddział dziecięcy, laboratorium analityczne i aptekę,

w budynku A pracownię RTG. Kolejny okres intensywnego rozwoju to już lata 90-te. Powstały wtedy

w szpitalu kolejne pracownie: ultrasonograficzna i endoskopowa. Obecnie Pracownia RTG znajduje

się w łączniku, natomiast w budynku A pomieszczenia po RTG i Kuchni wyremontowano i

utworzono Zakład Opiekuńczo- Leczniczy wyposażony w 40 łóżek.

Dzięki inicjatywie kilku lekarzy i społecznemu poparciu udało się w roku 1993 zakupić jeden z

pierwszych w kraju laparoskop operacyjny.

W 1996 r. doszło do rozdzielenia lecznictwa otwartego i zamkniętego. Powstał wtedy Samodzielny

Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Rejonowy w Iłży, zarządzany przez dr Jana

Pedowskiego. Stworzyło to możliwość racjonalnego gospodarowania i zarządzania szpitalem.

Zakupiono wtedy dla szpitala pierwszy w dawnym województwie radomskim videoduodenoskop i

kruroskop, w tym roku przeprowadzono również kapitalny remont pralni.

Od 1 stycznia 1999 r. po zmianach administracyjnych szpital uzyskał status szpitala powiatowego.

Następowała modernizacja szpitala, w latach 2000 -2001 przeprowadzono prace inwestycyjno

modernizacyjne I i II piętra łącznika. Na I piętrze przygotowywano pomieszczenia na funkcjonowanie

Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Zakładu Opiekuńczo- Leczniczego, natomiast na

II piętrze na funkcjonowanie Oddziału Ginekologiczno-Położniczego z opieką nad noworodkiem.

Wykonano na Oddziale Dziecięcym kuchnię mleczną a w miejscu dotychczasowej kuchni mlecznej

utworzono Aptekę Szpitalną.

W 2002 roku Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Rejonowy w Iłży

przekształcono w Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej – Szpital Rejonowy w

Iłży. Między innymi w składzie Zespołu Zakładów pojawił się nowoutworzony Zakład Opiekuńczo

Leczniczy wyposażony w 22 łóżka w którym 2009 roku zwiększono liczbę łóżek do 40. Wówczas

nastąpiła zmiana lokalizacji Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego, z I piętra budynku- łącznika

(Budynek C) przeniesiono do wyremontowanych pomieszczeń po pracowni RTG i Kuchni Szpitalnej.

Natomiast pracownię RTG zlokalizowano w zmodernizowanych pomieszczeniach w części

podpiwniczenia budynku C.

Poszerzano działalność Szpitala. W roku 2003 włączono w struktury Szpitala Rejonowego w Iłży

Przychodnie Specjalistyczne, Pracownię Rehabilitacji Leczniczej oraz Oddział Pomocy Doraźnej z

zespołem wyjazdowym „R” i „W”, Bank Krwi, oraz ponad 50% powierzchni budynku przy ul.

Bodzentyńskiej, w którym obecnie mieści się Dyrekcja wraz z częścią administracji, Zakład

Rehabilitacji Leczniczej, oraz część poradni specjalistycznych.

W tym samym roku dokonano przekształcenia Oddziału Pomocy Doraźnej w Zakład Opieki

Zdrowotnej – Pogotowie Ratunkowe i utworzono Pracownię USG. W listopadzie 2003 roku W

Zakładzie Opieki Zdrowotnej Przychodnie Specjalistyczne rozpoczęły działalność kolejne poradnie:

alergologiczna i endokrynologiczna.

W latach 2004-2005 dokonano modernizacji Oddziału Wewnętrznego oraz wyremontowano

pomieszczenia Pracowni Rehabilitacyjnej.

Wiosną 2006 roku w strukturach Szpitala:

• utworzono nową jednostkę Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w ramach której funkcjonowały do roku 2011: ambulatoryjna i wyjazdowa opieka lekarska, ambulatoryjna i wyjazdowa opieka pielęgniarska;

• przekształcono Pracownię Rehabilitacji Leczniczej w Zakład Rehabilitacji Ogólnoustrojowej.

ZRO zapewnia szeroki zakres wykonywanych zabiegów. Wychodząc naprzeciw postępom techniki w

2012 roku został zakupiony nowy sprzęt, który poszerzył zakres wykonywanych zabiegów

fizjoterapeutycznych.

Poszerzając działalność w zakresie specjalistki w 2012 roku utworzono Poradnię Psychologiczną dla

Dzieci i Młodzieży oraz Gabinety Diagnostyczno –Zabiegowe.

 

Szpitalem kierowali niżej wymienieni dyrektorzy:

• Jan Pedowski VIII 1996 – XI 1998,
• Grzegorz Kowalczyk XI 1998 -IV 1999,
• Jan Pedowski IV 1999- III 2003
• Tomasz Kaszewski III 2003 – IV 2005,
• Jacek Brzeziński IV 2005 – IX 2005,
• Mirosław Popiołek 01.X-14.10.2005 r.,
• Zbigniew Deja X 2005 - IV.2017

 

Szpital w kolejnych latach przekształcał się zmieniając nazwy:

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Rejonowy w Iłży (1996-2002)
• Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej –Szpital Rejonowy w Iłży (2002-2005),
• Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej –Szpital w Iłży (2005-nadal)